تقاضا برای روغن هیدرولیک در طول ۲۰ سال گذشته افزایش یافته است. کوچک شدن سیستم موتورها باعث شده روغن کمتری در آن‌ها استفاده شود و طراحی پمپ هیدرولیک به صورتی است که حداکثر خروجی را تولید می‌کنند که این باعث شده است در حین کار موتور فشار بالایی ایجاد شود. حجم کم روغن و فشار بالا موجب افزایش دمای روغن شده است.
دمای بالایی روغن به معنی فشار دمایی بیشتر بر ترکیبات و افزودنی‌های روغن است. همچنین باعث افزایش میزان اکسیداسیون می‌شود. در عین حال، مصرف‌کنندگان می‌خواهند روغنی را بخرند که بادوام باشد تا در سطح بالایی از ادوات و تجهیزات آن‌ها محافظت شود. نشتی‌های کم و پیوسته روغن هیدرولیک که داخل سیستم هیدرولیکی نگهداری می‌شوند شما را مجبور می‌کنند تا آن را تمیز کنید که این می‌تواند، هزینه زیادی را به دوش شما بیندازد. به همین دلیل برای جلوگیری از نشتی باید تعمیرات به موقع انجام شود. در این مقاله از مجموعه هیدرولیک نادری به بررسی روش نگهداری روغن‌های هیدرولیک پرداخته‌‌ایم.
سیستم‌های هیدرولیک از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که برای عملکرد بهینه در کنار هم کار می‌کنند. اجزایی مانند پمپ دنده‌ای، پمپ پیستونی و پمپ پره‌ای به‌عنوان مولد نیروی سیال استفاده می‌شوند. در این سیستم‌ها، یونیت هیدرولیک و شیر هیدرولیک نیز به منظور تنظیم جریان و کنترل فشار به کار گرفته می‌شوند، که باعث بهبود بهره‌وری و افزایش طول عمر قطعات می‌شود. همچنین، شیر برقی هیدرولیک به سیستم امکان کنترل دقیق‌تر را در کاربردهای پیچیده می‌دهد.
برای نگهداری روغن‌های هیدرولیک از روش‌های زیر باید استفاده شود:
خنک نگه داشتن روغن هیدرولیک
خنک نگه داشتن روغن هیدرولیک باعث افزایش طول عمر روغن هیدرولیک می‌شود. سایش‌های مکانیکی و اصطکاک داخلی سیستم روانکاری باعث تولید گرما می‌شود. بر اساس قانون آرنیوس Arrhenius سرعت واکنش در هر ۱۰ درجه سانتی‌گراد افزایش دما دو برابر می‌شود. هیدرولیز (به دلیل حضور آب) و اکسیداسیون (به دلیل حضور هوا) واکنش‌های شیمیایی مرتبط به طول عمر روغن هیدرولیک هستند و با داغ‌تر شدن روغن، سرعت این واکنش‌ها سریع‌تر می‌شود و به صورت نمایی افزایش پیدا می‌کند.
تعویض و پایش روغن هیدرولیک
برای حداکثر‌سازی طول عمر روغن هیدرولیک یکی از موثرترین روش‌های نگهداری روغن هیدرولیک، استفاده از آنالیز روغن برای تشخیص علمی زمان مناسب تعویض روغن است. برای تشخیص نقطه آغازین تخریب روغن و برنامه‌ریزی برای تعویض روغن آزمون‌هایی از قبیل RPVOT، عدد بازی و عدد اسیدی استفاده می‌شود.
خشک کردن و تمیز نگاه داشتن روغن هیدرولیک
تشخیص و کنترل عواملی هستند که روی طول عمر روغن به صورت مستقیم تاثیر دارند. آلودگی‌هایی مانند اثرات کاتالیستی فلزات، آب، گرما و هوا روی سرعت تخریب اکسیداسیونی روغن تاثیر مستقیمی دارند.
روغن هیدرولیک چه قدر ماندگاری دارد؟
متغیرهای زیادی مانند آلودگی‌های بالقوه‌ی روغن، شرایط کاری و کیفیت روغن از عواملی هستند که روی طول عمر یک روغن هیدرولیک تاثیر‌گذار هستند. یک روغن هیدرولیک باکیفیت اگر در شرایط کاری سخت نباشد حداقل شش ماه دوام می‌آورد. با استفاده از یک برنامه‌ی خوب آنالیز روغن، روغن هیدرولیک بیش از این زمان می‌تواند کار کند.
اطلاعات خوبی را از طول عمر روغن هیدرولیک با استفاده از دمای در حال کار یک دستگاه می‌توان به دست آورد. در بسیاری از دستگاه‌های صنعتی دمای روغن در حدود 60 درجه‌‌ی سانتی‌گراد است و ممکن است جهش دما به ۸۵ درجه و نوسانات دمایی ایجاد شود. اگر در دمای بالای ۸۵ درجه روغن به مدت طولانی استفاده شود، طول عمر روغن کاهش پیدا می‌کند؛ چون با شتاب بیشتری فرآیند اکسیداسیون انجام می‌شود. سرعت اکسیداسیون در هر ۱۰ درجه افزایش دما دو برابر و طول عمر روغن نصف می‌شود.
اکسیداسیون با روغن چه می‌کند؟
اکسیداسیون زمانی رخ می‌دهد که مولکول‌های هیدروکربن تبدیل به اسیدهای کربوکسیلیک شوند. با حضور برخی فلزات خاص مانند براده‌های ریز حاصل از اصطکاک و فرسایش سرعت این فرآیند در دمای بالاتر افزایش پیدا می‌کند. به مرور زمان لایه‌ای بر روی روغن از مواد حاصله از این اکسیداسیون ایجاد می‌شود که باعث ایجاد رسوب و چسبندگی شیرهای تنظیم روغن می‌شود و این امر موجب انسداد صافی‌های مکش و فیلترها خواهد شد. تعویض سریع روغن در شرایطی که اکسیداسیون زیاد باشد، بهترین کار است.
امروزه روغن‌های هیدرولیک در انواع مختلفی وجود دارند. پایه‌ی همه این روغن‌ها تا ۹۹ درصد همان فرمول اصلاح شده‌ی غیرویسکوزیته است که روی طول عمر روغن تاثیر زیادی دارد. نحوه‌ی ترکیب روغن پایه با آنتی‌اکسیدان‌ها میزان مقاومت این مایع جدید و تمیز را در برابر اکسیداسیون مشخص می‌کند. با استفاده از تست اکسیداسیون روغن توربین ASTM D943 مقاومت روغن‌های هیدرولیک در برابر اکسیداسیون سنجیده می‌شود.
هنگامی که روغن در حضور اکسیژن، حرارت و کاتالیزور فلزی در معرض آب قرار داشته باشد. این تست بر حسب ساعت مدت زمان افزایش عدد اسیدی روغن به دو را اندازه‌گیری می‌کند. در این تست روغن‌ها حداقل ۱۵۰۰ ساعت دوام می‌آورند. در این تست برخی از روغن‌ها بیش از 5000 ساعت ماندگاری دارند.
آلودگی روغن در طول عمر روغن چه نقشی دارد؟
آلودگی در روغن‌های هیدرولیک می‌تواند، مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کند. روغن‌های هیدرولیک، بنزین، گرد‌وخاک، هوا، آب و روان‌کننده‌های دیگر در نقش انواع آلودگی‌ها ظاهر می‌شوند. آب باعث آلودگی روغن می‌شود به طوری که ppm500 آب در روغن‌های هیدرولیک از دستگاه‌های صنعتی گرفته شده است. آب باعث کاهش روانسازی روغن می‌شود که این می‌تواند فرسایش قطعات را به همراه داشته باشد.
در برخی موارد در واکنش با افزودنی‌های روغن ممکن است، اسیدهایی ایجاد شود و در فلز خوردگی‌های زردرنگ شکل بگیرد. آب باعث افزایش سرعت اکسیداسیون و زنگ‌زدگی سطح قطعات و کاهش عمر روغن می‌شود. آلودگی روغن به هوا باعث اکسیداسیون و افزایش چسبندگی روغن می‌شود. اکسیداسیون باعث پیدایش لایه‌ای روی سطح می‌شود و روی دریچه‌های تنظیم روغن چسبندگی ایجاد می‌کند. اگر هوا در روغن وجود داشته باشد، باعث ایجاد خلا در پمپ‌ها می‌شود؛ چون هوای که در اثر گرما در روغن ایجاد شده است به سرعت در آن حل می‌شود و می‌تواند، پمپ را خراب کند.
اکسیداسیون روغن هیدرولیک
ورود هوا به روغن باعث اکسیداسیون روغن می‌شود. اگر چه ممکن است هوا در حدود ۱۰ درصد روغن وجود داشته باشد؛ ولی باید با مدیریت مناسب مقدار هوا در روغن را حداقل کرد. آب اثرات منفی روی روغن هیدرولیک دارد و می‌تواند باعث هیدرولیز پکیج افزودنی‌ها شود.
ذرات آلاینده روی طول عمر روغن تاثیر‌گذار هستند. برخی فلزات حاصل از فرسایش سیستم باعث افزایش میزان اکسیداسیون و هیدرولیز می‌شود و برخی فلزات حاصل از فرسایش سیستم به عنوان کاتالیزور در سیستم عمل می‌کنند. ذرات به مواد افزودنی در روغن می‌توانند، بچسبند و اگر در فیلترهای سیستم هیدرولیک گیر بیفتند باعث افت کیفیت روغن خواهد شد.
برای این که بتوانید از هر قطره روغن هیدرولیک استفاده کنید. باید آن را خشک، تمیز و خنک نگاه دارید تا مانع از نشتی‌ها شود. همچنین با تعویض و پایش به موقع می‌توان مانع از هدر رفتن روغن‌های هیدرولیک شد که این موجب کاهش هزینه‌ها و مصرف می‌شود.
در برخی موارد در واکنش با افزودنی‌های روغن ممکن است، اسیدهایی ایجاد شود و در فلز خوردگی‌های زردرنگ شکل بگیرد. آب باعث افزایش سرعت اکسیداسیون و زنگ‌زدگی سطح قطعات و کاهش عمر روغن می‌شود. آلودگی روغن به هوا باعث اکسیداسیون و افزایش چسبندگی روغن می‌شود. اکسیداسیون باعث پیدایش لایه‌ای روی سطح می‌شود و روی دریچه‌های تنظیم روغن چسبندگی ایجاد می‌کند. اگر هوا در روغن وجود داشته باشد، باعث ایجاد خلا در پمپ‌ها می‌شود؛ چون هوای که در اثر گرما در روغن ایجاد شده است به سرعت در آن حل می‌شود و می‌تواند، پمپ را خراب کند.
نکات مهم برای تعویض روغن هیدرولیک
برای تعویض روغن هیدرولیک باید به نکات زیر توجه کنید:
- زمانی که روغن گرم است آن را تخلیه کنید تا ذرات خارجی در آن معلق باشند
- روغن داخل شلنگ‌ها، لوله‌ها، اکومولاتورها و سیلندرها را تخلیه کنید.
- پس از این که روغن هیدرولیک را تخلیه کرده‌اید، روغن باقی مانده در کف تانک را از طریق پیچ تخلیه و با کمک پمپ دیگری بکشید و با پارچه کف تانک را تمیز کنید.
- آهنربای داخل تانک را به صورتی تمیز کنید که به آن هیچ پلیسه‌ای نچسبیده باشد.
- با پارچه دیگری که پرز نمی‌دهد، داخل تانک را کاملا تمیز کنید.
- تمیز کردن بدنه فیلترها و تعویض قسمت‌های قابل تعویض
- با روغن هیدرولیک نو مخزن را پر کنید و مطمئن شوید که به راحتی هوای داخل مخزن تخلیه می‌شود.
- اگر میزان لجن ته‌نشین شده در روغن بیش از حد متعارف است از حلال‌های نفتی می‌توانید، استفاده کنید.
کوچک شدن سیستم موتورها و فشار زیاد آن‌ها باعث شده مقدار کمی از روغن هیدرولیک استفاده شود. افزایش فشار زیاد سیستم‌های هیدرولیک و حجم کم مقدار روغن هیدرولیک باعث شده است، آلودگی‌های روغن هیدرولیک افزایش پیدا کند. به همین دلیل روش‌های مختلف برای نگهداری روغن‌های هیدرولیک وجود دارد که از این روش‌ها می‌توان به خنک‌نگاه داشتن روغن هیدرولیک، تعویض و پالایش روغن هیدرولیک و خشک کردن و تمیز نگاه داشتن روغن هیدرولیک اشاره کرد.
دمای یک دستگاه هیدرولیک در حال کار روی طول عمر روغن هیدرولیک تاثیر زیادی دارد. در واقع اگر دما به بالای 85 درجه برسد، طول عمر روغن هیدرولیک کاهش پیدا می‌کند. هوا، ذرات آلاینده و آب عواملی هستند که باعث آلودگی و کاهش عمر روغن‌های هیدرولیک می‌شوند. مجموعه ما (هیدرولیک نادری) انواع محصولات هیدرولیک مانند همین روغن‌های هیدرولیک را با بهترین کیفیت و قیمت در اختیار مشتریان می‌گذارد.